గణపతి నవరాత్రి వేడుకలు, పూజ విధానం, పాటించవలసిన నియమాలు

ఏ పని ప్రారంభించినా, గణనాధుని పూజ చేయడం అనేది మన సంప్రదాయంలో ముఖ్యమైన ఆచారం. గణపతి అనుగ్రహం ఉంటే, ఆ పనిలో ఎలాంటి విఘ్నాలు లేకుండా సాఫీగా జరుగుతుందని నమ్మకం ఉంది. ఇది కేవలం ఆచారం మాత్రమే కాదు, దీనికి ఆధ్యాత్మికతతోపాటు శాస్త్రీయ ప్రాముఖ్యత కూడా ఉంది. గణపతిని సృష్టికి ముందు సాక్షాత్తు విధాత కూడా పూజించారని ‘ఋగ్వేదం’లో చెప్పబడింది. ఈ నేపథ్యంలో, గణపతి పుట్టిన రోజైన ‘భాద్రపద శుద్ధ చవితి’నాడు, వినాయక చవితి పండుగను ఘనంగా జరుపుకోవడం మన సంప్రదాయం.

వినాయక చవితి పూజ ప్రత్యేకత:
వినాయక చవితి పర్వదినం రోజు గణపతికి 21 రకాల పత్రాలతో పూజించడం ప్రత్యేకమైన ఆచారం. దీనిని ఏకవింశతి పత్ర పూజ అని అంటారు. ఒక్కో పత్రం ఒక ప్రత్యేక శక్తిని లేదా ఔషధ గుణాన్ని సూచిస్తుంది. ఈ పత్రాలకు శాస్త్రీయ ప్రాముఖ్యత ఉండడంతోపాటు, ఆయుర్వేదంలో కూడా వీటిని ఔషధాలుగా ఉపయోగిస్తారు. ఈ పత్రాలను వినాయకుడికి సమర్పించడం ద్వారా ఆ ఆరోగ్య ప్రయోజనాలు మనకు లభిస్తాయి.

అగస్త్య పత్ర – కంటి సమస్యలకు ప్రభావవంతమైన ఔషధం.
అర్జున పత్ర – దంతపోషణలో ఈ పత్రాలు సహకరిస్తాయి.
అపామార్గ పత్ర – ప్రసూతి సంబంధిత చికిత్సలో వాడుతారు.
కరవీర పత్ర – చర్మ, హృదయ వ్యాధులకు ఉపయోగపడే పత్రాలు.
కేతకీ పత్ర – మూత్ర సంబంధిత సమస్యలకు పరిష్కారం.
జాజి పత్ర – గాయాల నివారణ, అల్సర్ చికిత్సకు ఉపయోగకరం.
దాదిమి పత్ర – పేగు వ్యాధుల నివారణకు సహాయపడుతుంది.
బృహతి పత్ర – దంతక్షయం, పంటి నొప్పిని తగ్గించడంలో ప్రభావవంతం.
తులసి పత్ర – జలుబు, దగ్గు, జ్వరం నివారణకు ప్రసిద్ధి.
దృవ పత్ర – వేడిని తగ్గించడంలో సహాయపడుతుంది.
దేవదారు పత్ర – మధుమేహం, ఉబ్బసం చికిత్సలో వాడతారు.
దాతురా పత్ర – శ్వాసకోశ వ్యాధులకు శక్తివంతమైన ఔషధం.
అశ్వథ పత్ర – మొటిమలు తగ్గించడంలో ఉపయోగపడుతుంది.
బిల్వ పత్ర – పేగు సంబంధిత వ్యాధుల నివారణ.
బదరీ పత్ర – ఊబకాయం తగ్గించడంలో సహాయకం.
మరువక పత్ర – సుగంధాల కోసం ప్రసిద్ధి.
సంధ్య పుష్పిన్ పత్ర – నోటి వ్యాధులకు ఉపయోగపడుతుంది.
బృంగరాజ పత్ర – జుట్టు పెరుగుదల, జుట్టు రంగు మార్పులో సహాయం.
అర్క పత్ర – గ్రంధుల పనితీరును మెరుగుపరుస్తుంది.
విష్ణు క్రాంత పత్ర – మనోబలం పెంపునకు సహాయపడుతుంది.
శమీ పత్ర – రోగాల నివారణలో ప్రభావవంతం.

వినాయక చవితి పూజా విధానం:

వినాయక చవితి పండుగ రోజు గణనాధుని పూజ చాలా ప్రాముఖ్యత కలిగిన ఆచారం. ఈ పర్వదినం పూజా విధానం విశిష్టమైనది, దీనిని శాస్త్రోక్తంగా నిర్వహించడం వల్ల ఎలాంటి విఘ్నాలు లేకుండా గణపతి అనుగ్రహం దక్కుతుందనే నమ్మకం ఉంది. వినాయకుని పూజా కార్యక్రమం శుభోదయంతో మొదలవుతుంది.

పూజా సన్నాహాలు:

1. సూర్యోదయం ముందు లేచి:
   ఈ రోజు పూజకు ముందుగా సూర్యుడు ఉదయించకముందే నిద్ర లేచి, స్నానం చేయడం విశేషమని భావిస్తారు. స్నానం చేయడం ద్వారా శరీరం, మనస్సు పవిత్రతతో నిండిపోతాయి.
2. ఇంటిని శుభ్రం చేయడం:
   ఇంటి ఆవరణ మరియు పూజా స్థలం శుభ్రం చేయాలి. ఇది పూజకు ముందు అవసరమైన ఒక ముఖ్యమైన అంశం. తడి గుడ్డతో ఇంటిని శుభ్రం చేయడం ఆచారంగా చెప్పబడింది.
3. పూజకు కావాల్సిన సామాగ్రి సిద్దం చేసుకోవడం:
   వినాయక పూజకు కావాల్సిన సామాగ్రిని ముందుగానే సిద్ధం చేసుకోవాలి. ఈ సామాగ్రిలో ప్రధానమైనవి:

• గణపతి మట్టి విగ్రహం
• పసుపు, కుంకుమ
• అక్షింతలు, బియ్యం
• పండ్లు, పూలు
• 21 రకాల పత్రాలు
• నైవేద్యం (ఉండ్రాళ్లు, పాయసం)
• దీపాలు, ఆవునెయ్యి, కర్పూరం, అగరబత్తులు

1. వినాయక విగ్రహం ప్రతిష్ట:
   వినాయకుడి మట్టి విగ్రహాన్ని ఒక పీట మీద బియ్యం పొసి ప్రతిష్టించాలి. పసుపుముద్దతో కూడిన చిన్న వినాయకుడిని తయారు చేసి, పూర్ణకుంభంలో బియ్యంతో వినాయక విగ్రహాన్ని ఉంచాలి. గణపతి ఫొటోను కూడా ప్రతిష్టించాలి.

పూజ ప్రారంభం:

1. శ్రీ గణేశాయ నమః అంటూ పూజను ప్రారంభించాలి.
   వినాయకుడిని పిలుచుకుంటూ, శుక్లాంబరధరం విష్ణుం అంటూ శ్లోకాలు పఠిస్తూ పూజ ప్రారంభించాలి.
2. గణపతికి నమస్కరించి, ఆచమనం చేయడం:
   పూజ ప్రారంభానికి ముందు ఆచమనం చేయడం పూర్వా ఆచారంగా పేర్కొనబడింది. ఇది శరీరం, మనస్సును పవిత్రం చేసే ప్రస్తుతమైన కార్యక్రమం. ఆ తర్వాత గణపతిని స్మరించి నమస్కరించాలి.
3. షోడశోపచార పూజ:
   గణపతికి షోడశోపచార పూజను చేయడం ప్రాముఖ్యమైంది. దీనిలో పుష్పాలు, పత్రాలతో పూజించడమే కాకుండా అర్ఘ్యం, అక్షతలు, నైవేద్యంతో గణపతిని అలంకరించాలి.
4. ఏకవింశతి పత్ర పూజ:
   21 రకాల పత్రాలతో గణపతిని పూజించడం వినాయక చవితి పూజలో ప్రత్యేకత. ఏకవింశతి పత్ర పూజను పూర్తిగా నిర్వహించాలి. ఈ పత్రాలు శాస్త్రీయ, ఆయుర్వేద గుణాలను కలిగి ఉంటాయి, గణపతికి ఇష్టమైన పత్రాలను సమర్పించడం ద్వారా పూజ పూర్తి చేస్తారు.

శ్లోకాలు, వ్రతకథలు:

1. శ్రీవినాయక అష్టోత్తర శతనామావళి:
   పూజలో గణపతి అష్టోత్తర శతనామావళి పఠనం విశిష్టమైనది. ఈ శ్లోకాల వల్ల గణపతి అనుగ్రహం కృతార్థం అవుతుంది.
2. గణపతి వ్రతకథ వినడం:
   వినాయక చవితి పూజలో భాగంగా గణపతి వ్రతకథ వినడం అత్యంత ముఖ్యమైన ఆచారం. ఈ కథ వినడం ద్వారా పూజ పూర్తి అవుతుంది.

మంగళహారతి మరియు దీపారాధన:

1. మంగళహారతి:
   పూజా కార్యక్రమం చివరగా మంగళహారతి చేసి, గణపతికి దీపం చూపించాలి. దీపం, కర్పూరం, మంగళహారతి ద్వారా గణపతికి కృతజ్ఞతలు వ్యక్తం చేయడం, సంపూర్ణ పూజను సిద్దంగా ముగించడం సాధనగా భావిస్తారు.
2. గుంజీలు తీసి సాష్టాంగ నమస్కారం:
   పూజ పూర్తయ్యాక గణపతికి సాష్టాంగ నమస్కారం చేయడం మరచిపోకూడదు. దీనిద్వారా వినాయకుడి అనుగ్రహం పొందుతారని విశ్వసిస్తారు.

విగ్రహ ప్రతిష్టా నియమాలు:

• గణపతి విగ్రహం ఎడమవైపు తొండం ఉండేలా చూసుకోవాలి. ఎడమ వైపున ఉండే తొండం శుభప్రదం, అలాగే దీని వెనుక శాస్త్రపరమైన అర్థం ఉంది.
• ఇంట్లో ప్రతిష్టించిన విగ్రహాన్ని బహుమతిగా ఇతరులకు ఇవ్వకూడదు.

మొత్తం పూజా కార్యక్రమం క్రమంగా నిర్వహించడం ద్వారా గణపతి అనుగ్రహం పొందవచ్చు.

పాఠకులందరికీ వినాయక చవితి శుభాకాంక్షలు.