అంతర్జాతీయం: ఇజ్రాయెల్ దాడుల్లో హిజ్బుల్లా చీఫ్‌ నస్రల్లా హతం
ఇరాన్‌ మద్దతుతో లెబనాన్‌ నుంచి ఇజ్రాయెల్‌పై క్షిపణి దాడులు చేస్తున్న హిజ్బుల్లా ఉగ్రవాద సంస్థకు ఇజ్రాయెల్ శుక్రవారం రాత్రి భారీ ఎదురుదెబ్బ తగిలింది. దక్షిణ బీరుట్‌లోని దహియాపై ఇజ్రాయెల్ డిఫెన్స్‌ ఫోర్సె్‌స(ఐడీఎఫ్‌) వైమానిక దళం నిర్వహించిన దాడుల్లో హిజ్బుల్లా చీఫ్‌ హసన్ నస్రల్లా, ఇరాన్‌ రివల్యూషనరీ గార్డ్స్‌ సీనియర్‌ జనరల్‌ అబ్బాస్‌ నిల్ఫోరుషన్‌ హతమయ్యారు. ఈ దాడులు ఇజ్రాయెల్-లెబనాన్‌ సరిహద్దు తీవ్ర ఘర్షణల మధ్య చోటుచేసుకున్నాయి, యుద్ధం ఇంకా ఉధృతమవుతుందని సూచించాయి.
ఈ దాడుల్లో నస్రల్లాతో పాటు, హిజ్బుల్లాకు చెందిన కీలక కమాండర్‌ అలీ కర్కీ, ఇద్దరు డిప్యూటీ కమాండర్లు, అలాగే నస్రల్లా కుమార్తె జైనబ్‌ నస్రల్లా కూడా ప్రాణాలు కోల్పోయారు. శనివారం ఉదయం, ఐడీఎఫ్‌ హిజ్బుల్లా నాయకత్వంపై ఈ దాడులను ధ్రువీకరించగా, మధ్యాహ్నం సమయంలో హిజ్బుల్లా వర్గాలు కూడా హసన్ నస్రల్లా మరణాన్ని అధికారికంగా ప్రకటించాయి. ‘‘జెరూసలేం వైపు జరుగుతున్న పోరాటంలో, నస్రల్లా అమరుడయ్యారు’’ అని పేర్కొంటూ, ఇజ్రాయెల్‌పై ప్రతీకారం తీర్చుకుంటామని ఆ ప్రకటనలో హెచ్చరించింది.
ఆపరేషన్‌ న్యూ ఆర్డర్‌ – నస్రల్లా చివరి సన్నివేశం
ఇజ్రాయెల్ వైమానిక దళం ఈ దాడులను “ఆపరేషన్‌ న్యూ ఆర్డర్‌” పేరుతో సూటిగా అమలు చేసింది. నస్రల్లా లెబనాన్‌ రాజధాని బీరుట్‌లోని దహియాలో ఒక ఇంటి కింద ఉన్న బంకర్‌లో ఉన్నట్లు పక్కా సమాచారాన్ని సేకరించిన తరువాత, వ్యూహాత్మకంగా 80 బంకర్‌ బ్లాస్టర్‌ బాంబులను (జీబీయూ-28) వదిలింది. ఈ దాడుల్లో బంకర్‌ పైభాగంలో ఉన్న భవనం కుప్పకూలి, పూర్తిగా ధ్వంసమైంది. భవనం నుండి మంటలు చెలరేగి, ప్రాణాంతకంగా మారాయి. ఇజ్రాయెల్ సైన్యం ఈ దాడి అనంతరం, ‘‘నస్రల్లా ఇకపై ఈ ప్రపంచాన్ని ఉగ్రవాదంతో భయపెట్టలేడు’’ అని అధికారిక ప్రకటనలో వెల్లడించింది.
దహియాలో పేజర్‌ బాంబులు, వాకీటాకీ పేలుళ్ల అనంతరం, ఇజ్రాయెల్ సైన్యం తన దాడులను మరింత ఉధృతం చేస్తూ, హిజ్బుల్లా కీలక నేతలపై వరుస దాడులు జరిపింది. గత వారం రోజులుగా ఇజ్రాయెల్ ఈ విధంగా హిజ్బుల్లా కీలక వ్యక్తులను అంతమొందిస్తోంది. బుధవారం నాడు హిజ్బుల్లా క్షిపణి విభాగం కమాండర్‌ మహమ్మద్‌ అలీ ఇస్మాయిల్‌ను హతమార్చగా, గురువారం నాడు వైమానిక దళ కమాండర్‌ మహమ్మద్‌ హుస్సేన్‌ సోరౌర్‌ నే మట్టుబెట్టింది. శనివారం సాయంత్రం కూడా జరిగిన దాడుల్లో హిజ్బుల్లా ఇంటెలిజెన్స్‌ విభాగ సీనియర్‌ నేత హసన్ ఖలీల్‌ యాసిన్‌ హతమయ్యాడు.
నస్రల్లా జీవితం – ఉగ్రవాదం వైపు ప్రయాణం
హసన్ నస్రల్లా జీవిత చరిత్ర కూడా రక్తసిక్తమే. 1960లో బీరుట్‌ శివారులోని బుర్జ్‌ హమ్ముద్‌లో జన్మించిన నస్రల్లా, 16 ఏళ్ల వయసులో షియా పొలిటికల్‌, పారామిలిటరీ గ్రూప్‌ అయిన ‘అమల్‌’ ఉద్యమంలో చేరారు. అప్పట్లోనే ఆయన పాలస్తీనా లిబరేషన్‌ ఆర్గనైజేషన్‌ (పీఎల్‌వో) నేత అబ్బాస్‌ అల్‌ ముసావి దృష్టిలోపడ్డారు. 1980ల్లో లెబనాన్‌లో ఇజ్రాయెల్ దాడులు మొదలైన తర్వాత, పీఎల్‌వోను తరిమికొట్టిన సమయంలో, నస్రల్లా ఇజ్రాయెల్ వ్యతిరేక ఉద్యమాల్లో కీలక పాత్ర పోషించారు.
1982లో హిజ్బుల్లా ఏర్పాటులోనూ కీలకంగా వ్యవహరించిన నస్రల్లా, 1992లో అబ్బాస్‌ అల్‌ ముసావి హతమైన తర్వాత, హిజ్బుల్లా పగ్గాలను చేపట్టారు. 32 సంవత్సరాల వయసులోనే ఆయన హిజ్బుల్లా చీఫ్‌గా మారి, 2006లో జరిగిన లెబనాన్‌-ఇజ్రాయెల్ యుద్ధంలో కీలక పాత్ర పోషించారు. ఆయన నాయకత్వంలో హిజ్బుల్లా ప్రభావం లెబనాన్‌ సరిహద్దులను దాటి, 2011లో సిరియా అంతర్యుద్ధంలో భాగం అయింది. నస్రల్లా తన పెద్ద కుమారుడు హదీని 1997లో పోగొట్టుకోగా, తాజాగా బీరుట్‌పై జరిగిన ఈ దాడుల్లో కుమార్తె జైనబ్‌ను కోల్పోయారు.
ఇరాన్‌ ప్రతిస్పందన – ఉద్రిక్తతలు మరింత
హిజ్బుల్లా చీఫ్‌ నస్రల్లా మరణం ఇరాన్‌లో తీవ్ర కలకలాన్ని రేపింది. ఇజ్రాయెల్ దాడుల్లో ఇరాన్‌ రివల్యూషనరీ గార్డ్స్‌ సీనియర్‌ జనరల్‌ అబ్బాస్‌ నిల్ఫోరుషన్‌ మృతితో ఇరాన్‌ అధికారం మరింత పెరిగింది. అప్రమత్తమైన ఇరాన్‌, సుప్రీం లీడర్‌ అయతుల్లా ఖమేనీని రహస్య ప్రదేశానికి తరలించారని, అంతర్జాతీయ మీడియా కథనాలు పేర్కొన్నాయి. అలాగే, హిజ్బుల్లా, పశ్చిమాసియాలోని ఇతర మిత్ర పక్షాలతో అత్యవసర సమావేశం నిర్వహించినట్లు తెలుస్తోంది. ఈ సమావేశం అనంతరం ఖమేనీ ఒక ప్రకటన విడుదల చేస్తూ, ‘‘లెబనాన్‌ ప్రజలకు, హిజ్బుల్లాకు అండగా ఉండాలి. ఇజ్రాయెల్ దాడులను ఎదుర్కొనేందుకు వారికి సహాయం చేయాలి’’ అని పిలుపునిచ్చారు.
ఇజ్రాయెల్‌పై ప్రతీకారం తీర్చుకునే ప్రయత్నంలో, ఇరాన్‌ తన సైనిక బలగాలను లెబనాన్‌కు పంపడానికి సిద్ధమవుతోందని విశ్లేషకులు భావిస్తున్నారు. హిజ్బుల్లా చీఫ్‌ నస్రల్లా మృతి నేపథ్యంలో, మున్ముందు మిడిల్‌ ఈస్ట్‌లో ఉద్రిక్తతలు మరింతగా పెరిగే అవకాశం ఉంది.
వారసత్వంపై చర్చలు – హాషిమ్‌ సఫీద్దీన్‌
నస్రల్లా మరణంతో హిజ్బుల్లా తర్వాతి నాయకత్వం ఎవరి చేతుల్లోకి వెళుతుందనే చర్చ ప్రారంభమైంది. నస్రల్లా తరువాత హిజ్బుల్లా పగ్గాలను చేపట్టే అవకాశమున్న నాయకులను ఐడీఎఫ్‌ ఇప్పటికే హతమార్చింది. దీంతో నస్రల్లా తమ్ముడు వరస అయిన హాషిమ్‌ సఫీద్దీన్‌ పేరు ప్రస్తావనకు వచ్చింది. హాషిమ్‌ హిజ్బుల్లా విదేశాంగ వ్యవహారాలను పర్యవేక్షిస్తూ, కీలక నాయకుడిగా ఉన్నారు. పశ్చిమాసియా నిపుణుల అభిప్రాయం ప్రకారం, హాషిమ్‌ మరింత ర్యాడికల్‌ భావజాలంతో ఉండి, నస్రల్లాకు తీవ్ర పోటీగా నిలుస్తారని భావిస్తున్నారు.
దాడులు ఉధృతం
హిజ్బుల్లా చీఫ్‌ నస్రల్లా మృతితో ఇజ్రాయెల్-లెబనాన్‌ ఘర్షణలు మరింత ఉధృతమయ్యాయి. శనివారం మధ్యాహ్నం నుండి బీరుట్‌, దహియాపై ఐడీఎఫ్‌ మళ్లీ సిరీస్‌ ఆఫ్‌ స్ట్రైక్స్‌ చేపట్టింది.