జాతీయం: కాలుష్య హాట్‌స్పాట్‌ గా భారత్! టాప్ 13/20 నగరాలు ఒక్క మన దేశంలోనే!
ప్రపంచంలోనే అత్యంత కాలుష్య రాజధాని ఢిల్లీ
భారతదేశంలో పెరుగుతున్న కాలుష్య సమస్యపై తాజా నివేదికలు ఆందోళన కలిగిస్తున్నాయి. 2024 వరల్డ్ ఎయిర్ క్వాలిటీ రిపోర్ట్‌ (World Air Quality Report 2024) ప్రకారం, ఢిల్లీ (Delhi) ప్రపంచంలో అత్యంత కాలుష్య రాజధానిగా నిలిచింది. అంతేకాదు, ప్రపంచంలోని అత్యంత కాలుష్యగ్రస్త నగరాల్లో 13 నగరాలు భారత్‌లోనే ఉన్నాయన్నది మరింత శోచనీయ విషయంగా మారింది.
టాప్ కాలుష్య నగరంగా అస్సాంలోని బైర్నిహాట్
స్విస్‌ ఎయిర్ క్వాలిటీ టెక్నాలజీ సంస్థ ఐక్యూఎయిర్‌ (IQAir) విడుదల చేసిన నివేదిక ప్రకారం, అస్సాం (Assam) రాష్ట్రంలోని బైర్నిహాట్ (Byrnihat) ప్రపంచంలోనే అత్యంత కాలుష్య నగరంగా నిలిచింది.
2023లో మూడో స్థానంలో ఉన్న భారత్, 2024 నాటికి ఐదో స్థానానికి మెరుగుపడింది. అయితే, టాప్ 20 అత్యంత కాలుష్య నగరాల్లో 13 మన దేశంలోనే ఉండటం ఆందోళన కలిగించే విషయం.
భారత నగరాల్లో పెరుగుతున్న కాలుష్యం
నివేదిక ప్రకారం, 2024లో పీఎం 2.5 (PM 2.5) కాలుష్యం సగటు స్థాయి 50.6 మైక్రోగ్రామ్స్‌ పర్‌ క్యూబిక్‌ మీటర్‌గా (µg/m³) నమోదైంది. ఇది 2023లో 54.4 µg/m³ ఉండేది.
ఢిల్లీ 91.6 µg/m³ స్థాయితో అత్యంత కాలుష్య రాజధానిగా నిలిచింది. గత ఏడాది 92.7 µg/m³గా నమోదైన గణాంకాల్లో పెద్దగా మార్పు కనిపించలేదు.
మన దేశంలో అత్యంత కాలుష్య నగరాలు
ప్రపంచంలోని అత్యంత కాలుష్య 20 నగరాల్లో మన దేశానికి చెందిన 13 నగరాలు ఉన్నాయి:
- బైర్నిహాట్ (Byrnihat, Assam)
- దిల్లీ (Delhi)
- న్యూ దిల్లీ (New Delhi)
- ముల్లన్‌పూర్ (Mullanpur, Punjab)
- ఫరీదాబాద్ (Faridabad)
- గురుగ్రామ్ (Gurugram)
- గంగానగర్ (Ganganagar)
- గ్రేటర్ నోయిడా (Greater Noida)
- భివాడి (Bhiwadi)
- ముజఫర్‌నగర్ (Muzaffarnagar)
- హనుమాన్‌గఢ్ (Hanumangarh)
- నోయిడా (Noida)
భారత కాలుష్య స్థాయి – గ్లోబల్ ర్యాంకింగ్స్
భారత్ కాలుష్య తీవ్రతలో ఐదో స్థానంలో ఉంది. భారత్‌కు ముందు చాద్ (Chad), బంగ్లాదేశ్ (Bangladesh), పాకిస్తాన్ (Pakistan), డెమొక్రటిక్ రిపబ్లిక్ ఆఫ్ కాంగో (Democratic Republic of Congo) దేశాలు మాత్రమే ఉన్నాయి.
కీలక ఆరోగ్య సమస్యలు
వాయు కాలుష్యం భారత్‌లో తీవ్రమైన ఆరోగ్య సమస్యగా మారింది. పీఎం 2.5 కాలుష్యం ఊపిరితిత్తులు మరియు రక్తప్రవాహంలోకి ప్రవేశించి శ్వాసకోశ వ్యాధులు, గుండె జబ్బులు, క్యాన్సర్ వంటి ఆరోగ్య సమస్యలకు దారితీస్తుంది.
లాన్సెట్ ప్లానెటరీ హెల్త్ (Lancet Planetary Health) జర్నల్‌ ప్రకారం, 2009-2019 మధ్యకాలంలో కాలుష్యంతో ముడిపడి ప్రతి ఏడాది 1.5 మిలియన్ (15 లక్షల) మరణాలు నమోదయ్యాయి.
కాలుష్య నియంత్రణ కోసం అవసరమైన చర్యలు
భారత ప్రభుత్వానికి వాయు కాలుష్యంపై తగిన చర్యలు తీసుకోవాల్సిన అవసరం ఉంది. మాజీ WHO ప్రధాన శాస్త్రవేత్త, కేంద్ర ఆరోగ్య మంత్రిత్వ శాఖ సలహాదారు డా. సౌమ్య స్వామినాథన్ (Dr. Soumya Swaminathan) మాట్లాడుతూ, కాలుష్య సమస్యను పరిష్కరించేందుకు ప్రభుత్వాలు ముప్పతిప్పలు పడుతున్నాయని తెలిపారు.
పరిష్కార సూచనలు:
✔ బయోమాస్‌ను ఎల్‌పీజీ (LPG) తో భర్తీ చేయడం
✔ అదనపు గ్యాస్ సిలిండర్లకు అధిక సబ్సిడీ అందించడం
✔ ప్రజారవాణా వృద్ధి చేయడం
✔ అధిక ఉద్గారకాలను నియంత్రించేందుకు కఠిన రూల్స్ అమలు చేయడం
✔ పారిశ్రామిక కాలుష్య నియంత్రణకు చర్యలు తీసుకోవడం
కాలుష్య నివారణలో ప్రభుత్వ పాత్ర
భారత ప్రభుత్వం ఉద్గార నియంత్రణ చట్టాలను కఠినంగా అమలు చేయాలని, పరిశ్రమలు, నిర్మాణ సంస్థలు నిబంధనలను పాటించాలని డా. సౌమ్య స్వామినాథన్ సూచించారు.
నివారణ చర్యలు, భవిష్యత్ మార్గదర్శకాలు
✔ కాలుష్య పరిశీలన కోసం అధునాతన సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని ఉపయోగించడం
✔ హరిత ఇంధన విధానాలకు ప్రాధాన్యత ఇవ్వడం
✔ చెట్లు నాటడం, నగరాలలో గ్రీన్ కవరేజీ పెంచడం
✔ విద్యుత్ వాహనాలను ప్రోత్సహించడం
కాలుష్య నియంత్రణకు ప్రభుత్వ, పారిశ్రామిక, సామాజిక స్థాయిలో కృషి అవసరం. సమష్టి ప్రణాళిక ద్వారా మాత్రమే భవిష్యత్ తరాలకు పరిశుభ్రమైన వాతావరణాన్ని అందించగలం.