జాతీయం: ఢిల్లీ ఎన్నికల ఫలితాలపై విస్తృత విశ్లేషణ
2025 ఢిల్లీ అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో భారతీయ జనతా పార్టీ (బీజేపీ) 27 ఏళ్ల తర్వాత తిరిగి అధికారంలోకి రావడం, ఆమ్ ఆద్మీ పార్టీ (ఆప్) చరిత్రలోనే అత్యంత ఘోరమైన ఓటమిని చవిచూడటం రాజకీయంగా దేశవ్యాప్తంగా చర్చనీయాంశంగా మారింది.
గత 10 ఏళ్లుగా ఢిల్లీలో తన ఆధిపత్యాన్ని కొనసాగించిన ఆప్‌కు ఈ పరాజయం ఓ పెద్ద షాక్‌గా మారింది. ప్రత్యేకించి ఆప్ అధినేత, ఢిల్లీ సీఎం అరవింద్ కేజ్రీవాల్ వ్యూహపరమైన తప్పిదాలు ఈ ఓటమికి ప్రధాన కారణాలుగా విశ్లేషకులు పేర్కొంటున్నారు.
ఆప్ పాలనపై ప్రజల్లో వ్యతిరేకత పెరగడంతో పాటు, టికెట్ కేటాయింపు, అసంతృప్త నేతల వ్యూహాలు, అరవింద్ కేజ్రీవాల్‌పై అవినీతి ఆరోపణలు, కేంద్ర ప్రభుత్వం చేపట్టిన ఎన్‌ఫోర్స్‌మెంట్ డైరెక్టరేట్ (ED) దర్యాప్తు, హిందూత్వ వోటు కన్సాలిడేషన్, బీజేపీ మోడీ బ్రాండ్ ప్రచారం వంటి అంశాలు ఆప్‌ను భారీగా దెబ్బతీశాయి. ఈ నేపథ్యంలో, కేజ్రీవాల్ తీరుపై, వ్యూహపరమైన వైఫల్యాలపై లోతుగా పరిశీలిద్దాం.
అసంతృప్త నేతలతో అసమర్థ నిర్వహణ
2025 ఎన్నికల సమయంలో ఆప్‌లో అంతర్గత విభేదాలు, అసంతృప్త నేతల తిరుగుబాటు ఓటమికి ప్రధాన కారణంగా మారాయి.
🔹 సిట్టింగ్ ఎమ్మెల్యేలకు టికెట్లు నిరాకరణ
🔹 అధికార పార్టీగా ఉండి కూడా రెబల్ అభ్యర్థులను బుజ్జగించడంలో విఫలం
🔹 తప్పిన 8 సీట్లు బీజేపీ గెలుచుకోవడానికి కారణం
ఈసారి ఎన్నికల ముందు ఆప్ హైకమాండ్ కొంతమంది సిట్టింగ్ ఎమ్మెల్యేలకు టికెట్లు నిరాకరించింది. దీంతో అసంతృప్త నేతలు తిరుగుబాటు బావుటా ఎగురవేశారు. వీరిలో కొందరు బీజేపీలో చేరగా, మరికొందరు స్వతంత్రంగా పోటీ చేశారు.
టికెట్లు రాకపోవడంతో అసంతృప్త నేతలుగా మారిన కీలక నేతలు:
పాలెం నియోజకవర్గం: భావనా గౌర్
త్రిలోక్‌పురి: రోహిత్
మాదీపూర్: గిరీష్ సోని
కస్తూర్‌బానగర్: మదన్ లాల్
ఉత్తమ్ నగర్: రాజేష్ రిషి
బిజ్వాసన్: బిఎస్ జూన్
మెహ్రౌలీ: నరేష్ యాదవ్
ఆదర్శ్‌నగర్: పవన్ శర్మ
వీరి ప్రభావంతో ఈ 8 సీట్లు బీజేపీ గెలుచుకోవడంలో కీలక భూమిక పోషించాయి. కేజ్రీవాల్ తన పార్టీకి చెందిన అసంతృప్త నేతలను సమర్థంగా బుజ్జగించేందుకు ప్రయత్నించి ఉంటే, ఫలితాలు వేరుగా ఉండేవని విశ్లేషకులు అంటున్నారు.
అవినీతి ఆరోపణల వల్ల నష్టపోయిన ఇమేజ్
🔹 లిక్కర్ స్కాంపై విచారణ: ఈడీ దర్యాప్తుతో కేజ్రీవాల్ ఇమేజ్ దెబ్బతింది
🔹 సిసోడియా అరెస్టు ప్రభావం: మాజీ ఉప ముఖ్యమంత్రి అరెస్ట్‌తో ప్రజల్లో నెగటివ్ ఇంప్రెషన్
🔹 ప్రతిపక్ష ప్రచారం: బీజేపీ ‘ఆప్ = అవినీతి’ నినాదాన్ని బలంగా వినిపించింది
2022-23 కాలంలో ఢిల్లీ లిక్కర్ స్కాం వ్యవహారంలో అరవింద్ కేజ్రీవాల్, ఆప్ నేతలపై తీవ్ర ఆరోపణలు వచ్చాయి. మాజీ ఉప ముఖ్యమంత్రి మనీష్ సిసోడియా, ఆప్ నాయకులు సత్యేంద్ర జైన్ తదితరుల అరెస్ట్‌లు ప్రజల్లో ఆప్ పట్ల అనుమానాలను రేకెత్తించాయి.
బీజేపీ ఈ అంశాన్ని పక్కాగా ఉపయోగించుకుని “ఆమ్ ఆద్మీ పార్టీ = అవినీతి పార్టీ” అనే ప్రచారాన్ని విస్తృతంగా జరిపింది. ముఖ్యంగా మధ్య తరగతి వోటర్లలో ఇది ప్రభావం చూపింది.
హిందూత్వ ఓటు కన్సాలిడేషన్ – కేజ్రీవాల్ హిందూ వోట్లను కోల్పోయారా?
🔹 బీజేపీకి కోటీశ్వరుల మద్దతు, కేజ్రీవాల్‌కు కేవలం ఉపన్యాసాలు
🔹 హనుమాన్ భక్తిని అగ్రస్థాయికి తీసుకెళ్లినా, ఫలితం రాలేదు
🔹 రామ మందిర భూమి పూజ, మోదీ హిందూ అజెండా ప్రభావం
**ఈ ఎన్నికల్లో హిందూ ఓటు బీజేపీకి భారీ స్థాయిలో మళ్లింది.
** హనుమాన్ భక్తిగా కేజ్రీవాల్ ప్రచారం చేసినప్పటికీ, మోదీ హిందూ బ్రాండ్ ముందు అది నిలవలేదు.
** రామ మందిర ప్రాచుర్యం, మోదీ హిందూ నాయ‌కుడుగా ప్రజల్లో స్థిరపడటం ఈ ఎన్నికల్లో కీలకంగా మారింది.
**కేజ్రీవాల్ తన ప్రచారంలో హిందూ కార్డును వినియోగించేందుకు ప్రయత్నించినప్పటికీ, “ఆప్ అనేది ముస్లింలను ప్రోత్సహించే పార్టీ” అనే బీజేపీ ఆరోపణలు బలంగా వినిపించాయి.
జాతీయ పార్టీ హోదాపై ముప్పు – పంజాబ్ మాత్రమే మిగిలేనా?
🔹 2022లో గుజరాత్‌లో 13% ఓట్లు తెచ్చుకుని జాతీయ పార్టీ హోదా పొందిన ఆప్
🔹 ఇప్పుడీ పరాజయం ఆ హోదాను ప్రశ్నార్థకంగా మారుస్తోంది
🔹 ఢిల్లీలో అధికారం కోల్పోవడంతో ఆప్ భవిష్యత్తుపై అనేక అనుమానాలు
ఇప్పటి వరకు ఆప్ జాతీయ పార్టీగా గుర్తింపు పొందింది. కానీ, ఈ పరాజయం ఆ గుర్తింపును కుదించే అవకాశం ఉంది. గుజరాత్, హిమాచల్ ప్రదేశ్, గోవా, MP వంటి రాష్ట్రాల్లో ఆప్ వెనకబడటం, ఇప్పుడు ఢిల్లీలో ఓటమి ఆ పార్టీ భవిష్యత్తును ప్రశ్నార్థకంగా మార్చింది.
ఒక్క పంజాబ్‌లో మాత్రమే ఆప్ అధికారంలో ఉంది. ఇక ముందు ఆ పార్టీ జాతీయ స్థాయిలో పోటీ చేయగలదా? లేక ఢిల్లీ, పంజాబ్ ప్రాంతీయ పార్టీగా మారిపోతుందా? అనే చర్చ మొదలైంది.
కేజ్రీవాల్‌కు ఈ ఓటమి గుణపాఠమా?
🔹 టికెట్ కేటాయింపులో సరైన వ్యూహం లేకపోవడం
🔹 అసంతృప్త నేతలపై అదుపు లేకపోవడం
🔹 అవినీతి ఆరోపణలతో ప్రజల్లో నమ్మకం కోల్పోవడం
🔹 హిందూత్వ ఓటు కేంద్రీకృతమవడం
🔹 ఆప్ జాతీయ హోదాపై ప్రశ్నార్థకత
ఈ ఎన్నికలు ఆమ్ ఆద్మీ పార్టీకి, కేజ్రీవాల్‌కు గుణపాఠంగా మారాయి. ఇకపై ఆప్ తన వ్యూహాలను మార్చుకోకపోతే, భవిష్యత్తులో మరింత కష్టాలు ఎదుర్కోవాల్సి ఉంటుంది.