జాతీయం: క్రిమినల్‌ కేసులున్న ప్రజాప్రతినిధులు ఎలా అర్హులు?- సుప్రీంకోర్టు
ప్రజాప్రతినిధులపై ఉన్న క్రిమినల్‌ కేసులపై విచారణను వేగవంతం చేయాలని సుప్రీంకోర్టులో పిటిషన్‌ దాఖలైంది. ఈ కేసును జస్టిస్‌ దీపాంకర్‌ దత్తా, జస్టిస్‌ మన్మోహన్‌లతో కూడిన ధర్మాసనం ఈ రోజు విచారించింది.
2016లో అశ్వినీ ఉపాధ్యాయ్‌ అనే న్యాయవాది దాఖలు చేసిన ప్రజాప్రయోజన వ్యాజ్యం (PIL) మేరకు సుప్రీంకోర్టు పలు కీలక వ్యాఖ్యలు చేసింది. ప్రజాప్రతినిధులుగా పోటీ చేస్తున్న అభ్యర్థులపై క్రిమినల్‌ కేసులు ఉంటే, వారికి జీవితకాల నిషేధం విధించాలని పిటిషనర్‌ కోరారు.
42 మంది ఎంపీలపై క్రిమినల్‌ కేసులు
ఈ కేసులో అమికస్‌ క్యూరీ విజయ్‌ హన్సారియా తన నివేదికను ధర్మాసనానికి సమర్పించారు. అందులో దేశవ్యాప్తంగా 42 మంది లోక్‌సభ సభ్యులపై క్రిమినల్‌ కేసులు ఉన్నట్లు తెలిపారు.
కొన్నిచోట్ల ప్రజాప్రతినిధులపై 30 ఏళ్లుగా కేసులు పెండింగ్‌లో ఉన్నాయని నివేదిక పేర్కొంది. చాలా రాష్ట్రాల్లో క్రిమినల్‌ కేసుల విచారణకు ప్రత్యేక కోర్టులు లేవని హన్సారియా తన నివేదికలో స్పష్టం చేశారు.
విచారణకు నిందితులు హాజరుకావడంలేదని నివేదిక
కేసుల విచారణకు నిందితులు ఏళ్లుగా కోర్టుకు హాజరుకావడం లేదని నివేదిక వెల్లడించింది. పదేపదే వాయిదాలు కోరడం, విచారణను ఆలస్యం చేయడం ప్రధాన సమస్యగా నిలిచిందని పేర్కొంది.
ప్రజాప్రతినిధులపై కేసులపై సుప్రీంకోర్టు ఆగ్రహం
ఈ అంశంపై సుప్రీంకోర్టు ధర్మాసనం తీవ్ర ఆందోళన వ్యక్తం చేసింది. క్రిమినల్‌ కేసులుంటే ప్రభుత్వ ఉద్యోగానికి కూడా అనర్హులుగా పరిగణిస్తారు. అయితే, అలాంటి వారు ప్రజాప్రతినిధులుగా ఎలా అర్హులవుతారని సుప్రీంకోర్టు ప్రశ్నించింది.
ప్రజాస్వామ్యంలో నైతికత అత్యంత కీలకమని, చట్టాల అమలును మరింత పటిష్ఠంగా చేయాల్సిన అవసరం ఉందని ధర్మాసనం పేర్కొంది.
కేంద్ర ఎన్నికల సంఘంపై కోర్టు అసహనం
ఈ అంశంపై కేంద్ర ఎన్నికల సంఘం మరింత కఠినమైన చర్యలు తీసుకోవాలని ధర్మాసనం సూచించింది. ప్రజాప్రతినిధులపై కేసుల విచారణను వేగవంతం చేసేలా ఉన్నత పరిష్కారం ఆలోచించాలని న్యాయస్థానం పేర్కొంది.
ప్రత్యేక కోర్టుల ఏర్పాటు విషయంలో జాప్యం
సుప్రీంకోర్టు ఇప్పటికే ప్రజాప్రతినిధులపై కేసుల విచారణ కోసం ప్రత్యేక కోర్టుల ఏర్పాటుకు ఆదేశాలు ఇచ్చినట్లు గుర్తు చేసింది. అయినప్పటికీ కొన్ని రాష్ట్రాలు ఈ కోర్టులను ఏర్పాటు చేయడంలో జాప్యం చేస్తున్నాయని ధర్మాసనం అసంతృప్తి వ్యక్తం చేసింది.
కేంద్ర ప్రభుత్వానికి, కేంద్ర ఎన్నికల సంఘానికి నోటీసులు
ఈ విచారణలో భాగంగా కేంద్ర ప్రభుత్వం, కేంద్ర ఎన్నికల సంఘానికి (ECI) నోటీసులు జారీ** చేసింది. తదుపరి విచారణను **2025 మార్చి 4వ తేదీకి వాయిదా వేసింది.
కేసులపై శిక్షలు లేనందున రాజకీయ నేతల బలహీనత?
ప్రజాప్రతినిధులపై ఉన్న క్రిమినల్‌ కేసుల్లో అంతిమ తీర్పు రాకపోవడం వల్ల వారు తిరిగి ఎన్నికల్లో పోటీ చేసే అవకాశాన్ని పొందుతున్నారు. రాజకీయ నాయుకత్వంలో నైతికతపై ఈ వ్యవహారం ప్రశ్నార్థకం అవుతోందని న్యాయ నిపుణులు చెబుతున్నారు.