జాతీయం: సూర్యుడి రహస్యాలు వెలికితీతకు ప్రోబా-3 ప్రయోగం
సూర్యుడి వెలుగుల మాటున ఎన్నో రహస్యాలు దాగున్నాయి. ముఖ్యంగా సూర్యుడి వెలుపల భాగం అయిన కరోనాపై పరిశోధనలు చేయడం అత్యంత క్లిష్టమైన పని. ఈ సమస్యలను అధిగమించేందుకు ఐరోపా అంతరిక్ష సంస్థ (ESA) వినూత్నమైన ప్రోబా-3 ఉపగ్రహ మిషన్‌ను ప్రారంభిస్తోంది. ఈ ప్రయోగం సూర్యుడి కరోనా పరిశోధనలకు సరికొత్త దారులు చూపనుంది.
ప్రోబా-3 లక్ష్యం
సూర్యుడి అత్యంత కాంతివంతమైన వెలుగులు, కరోనాను స్పష్టంగా చూడకుండా అడ్డుపడుతుంటాయి. సంపూర్ణ సూర్యగ్రహణాల సమయంలో మాత్రమే కరోనా కొద్ది నిమిషాల పాటు కనిపిస్తుంది. అయితే, ప్రోబా-3 ద్వారా, కృత్రిమ సూర్యగ్రహణాలను సృష్టించి, కరోనాను సుదీర్ఘంగా పరిశీలించే అవకాశం ఉంది. ఈ ప్రయోగం పీఎస్‌ఎల్‌వీ-సి59 రాకెట్ ద్వారా నింగిలోకి వెళ్ళబోతోంది.
ప్రోబా-3 ఉపగ్రహాల విశేషాలు
ప్రోబా-3లో రెండు ఉపగ్రహాలు ఉంటాయి:
- ఆకల్టర్‌ స్పేస్‌క్రాఫ్ట్‌ (OSC): ఇది 200 కిలోల బరువుతో సూర్యుడి దిశగా ఉంటుంది.
- కరోనాగ్రాఫ్‌ స్పేస్‌క్రాఫ్ట్‌ (CSC): ఇది 340 కిలోల బరువుతో సూర్యుడి కాంతి అడ్డుగా ఏర్పడే నీడలో పరిశోధన చేస్తుంది.
ప్రయోగం ప్రత్యేకత
ఈ ఉపగ్రహాలు భూమి చుట్టూ 600×60,530 కిలోమీటర్ల దీర్ఘవృత్తాకార కక్ష్యలో 19 గంటల 36 నిమిషాల్లో ఒకసారి పరిభ్రమిస్తాయి. మధ్యలో 150 మీటర్ల దూరంలో “ఫార్మేషన్ ఫ్లయింగ్” చేస్తాయి. OSC ఉపగ్రహంలోని 1.4 మీటర్ల వెడల్పు ఆకల్టింగ్‌ డిస్క్‌ సూర్యుడి కాంతిని అడ్డుకుని 8 సెం.మీ వెడల్పు నీడను CSC ఉపగ్రహం కోసం సృష్టిస్తుంది.
సంపూర్ణ సమన్వయం
ఈ రెండు ఉపగ్రహాలు అత్యంత సమన్వయంతో పనిచేస్తాయి. ఫార్మేషన్ ఫ్లయింగ్ సమయంలో మిల్లీమీటర్‌ స్థాయిలో కూడ తేడా రాకుండా పనిచేయడం ప్రత్యేకత. ఈ ప్రక్రియ ద్వారా, CSCలోని టెలిస్కోప్‌ కరోనాను స్పష్టంగా వీక్షిస్తుంది.
ప్రోబా-3 ప్రయోజనాలు
- సంపూర్ణ సూర్యగ్రహణాల సమయంలో 2–3 నిమిషాలపాటు మాత్రమే కనిపించే కరోనాను, ప్రోబా-3 మిషన్ ప్రతి 19 గంటలకు 6 గంటలపాటు పరిశీలిస్తుంది.
- అంతరిక్ష వాతావరణం, సౌర తుపాన్లు, జ్వాలల వ్యాప్తి వెనుక కరోనాలోని భౌతిక కారణాలను తెలుసుకోవడానికి ఇది ఉపయుక్తమవుతుంది.
- భవిష్యత్తులో ఉపగ్రహాలకు ఇంధనం నింపడం, ఇతర గ్రహాల నుంచి నమూనాలు సేకరించడం వంటి కీలక ప్రయోగాలకు ప్రోబా-3 సాంకేతికత ఉపయోగపడే అవకాశం ఉంది.
ప్రయోగం వివరాలు
- జీవితకాలం: 2 సంవత్సరాలు
- వ్యయం: రూ. 1,800 కోట్లు
- భాగస్వామ్య దేశాలు: 13 ఐరోపా దేశాలు, కెనడా
- ప్రముఖ భాగస్వామి: భారత అంతరిక్ష పరిశోధన సంస్థ (ఇస్రో)
భవిష్యత్తు పరిశోధనలకు దారులు
ప్రోబా-3 మిషన్ సౌర కరోనాపై కొత్త పద్ధతుల ద్వారా లోతైన పరిశోధనలకు వీలు కల్పిస్తుంది. ప్రొఫెషనల్ అంతరిక్ష పరిశోధనలో ఇది మైలురాయిగా నిలుస్తుంది.