అంతర్జాతీయం: సిరియాలో అసాద్‌ యుగం ముగిసినట్లు సంకేతాలు
సిరియాలో 2000 నుంచి దేశాన్ని పాలించిన అధ్యక్షుడు బషర్‌ అల్‌ అసాద్‌ శకం ముగిసినట్లు వార్తలు వెల్లడి అవుతున్నాయి. తన తండ్రి హఫెజ్‌ అల్‌ అసాద్‌ నుంచి ప్రారంభమైన అసాద్‌ కుటుంబ పాలన, దాదాపు ఆరు దశాబ్దాల తర్వాత ముగిసినట్లు తెలుస్తోంది. అసాద్‌ ప్రస్తుతం దేశాన్ని విడిచిపెట్టినట్టు అనుమానాలు వ్యక్తమవుతున్నాయి.
అరబ్‌ వసంతం ప్రభావం
2011లో అరబ్‌ వసంతం (Arab Spring) ఉద్యమాలు సిరియాలో తీవ్ర కలకలం రేపాయి. ప్రజాస్వామ్యాన్ని కోరుతూ దేశవ్యాప్తంగా విప్లవాలు ప్రారంభమయ్యాయి. కానీ, బషర్‌ నిరంకుశంగా ఈ ఉద్యమాలను అణచివేయడంతో దేశం అంతర్యుద్ధంలోకి జారుకుంది. ఈ పరిస్థితులను అడ్డుకోవడానికి పలు దేశాలు, గుంపులు జోక్యం చేసుకున్నాయి.
విదేశీ శక్తుల పోటీ
తుర్కీయే, ఇరాన్‌, రష్యా, అమెరికా, సౌదీ అరేబియా వంటి దేశాలు సిరియా యుద్ధంలో ప్రత్యక్షంగా మునిగిపోయాయి. రష్యా నౌకాదళ కేంద్రం కారణంగా రష్యా బషర్‌కు మద్దతుగా నిలవగా, ఇరాన్‌ కూడా అతని కోసం హెజ్బుల్లాలను రంగంలోకి దించింది. ఈ మద్దతుతోనే బషర్‌ తిరుగుబాటుదారులను కొంతమేర వెనక్కు నెట్టగలిగారు.
ఐసిస్‌ ప్రభావం
అల్‌ రఖా ప్రాంతం ఐసిస్‌ కోటగా మారడంతో అమెరికా, కుర్దు, యాజిదీ దళాలు ఐసిస్‌ను నిర్మూలించాయి. కానీ, దేశ భూభాగం పూర్తిగా అసాద్‌ ఆధీనంలోకి రాలేదు. కేవలం 60 శాతం మాత్రమే అతని నియంత్రణలో ఉండగా, మిగతా ప్రాంతాలు విభజనలలోనే ఉన్నాయి.
నిరంకుశ పాలన
అసాద్‌ తన పాలనను ఉక్కుపాదంతో కొనసాగించేందుకు, రసాయన దాడులు, బాంబు దాడులు వంటి చర్యలకు తెగబడ్డారు. ఈ విధానాల వల్ల 10 లక్షల మందికిపైగా ప్రాణాలు కోల్పోయి, లక్షలాది మంది వలస వెళ్లారు. ఈ రక్తపాతానికి ప్రపంచవ్యాప్తంగా అసాద్‌పై తీవ్ర విమర్శలు వచ్చాయి.
రాజకీయ వారసత్వం నుంచి ప్రజాస్వామ్య విప్లవం వరకు
లండన్‌లో కంటి డాక్టర్‌గా ఉన్న బషర్‌, తన తండ్రి హఫెజ్‌ అల్‌ అసాద్‌ మృతితో 2000లో అధ్యక్షుడిగా బాధ్యతలు చేపట్టారు. అయితే, 2011 తర్వాత పరిస్థితులు మారిపోయాయి. ప్రజలు అసంతృప్తితో అశాంతి చెందగా, ఆయన పాలన ప్రజా వ్యతిరేకంగా మారింది.
పునర్‌ నిర్మాణం కీలకం
సిరియాను పునర్‌ నిర్మించడం పెద్ద సవాలుగా ఉంది. నగరాలు, గ్రామాలు పూర్తిగా నాశనమవగా, జాతుల మధ్య ఘర్షణలు నిత్యకృత్యమయ్యాయి. ఆర్థిక సహాయం కోసం అభివృద్ధి చెందిన దేశాల మద్దతు అవసరం. కొత్త నాయకత్వం ఈ సమస్యలను పరిష్కరించగలదా అన్నది ప్రశ్న.
భవిష్యత్తు ఆశలు
సిరియా భవిష్యత్తు పునర్‌ నిర్మాణంపై ఆధారపడి ఉంది. శాంతి, రాజకీయ సుస్థిరత, ఆర్థిక ప్రగతి కోసం జాతీయ సమైక్యత అవసరం. దేశానికి ఉపశమనం తెచ్చేందుకు అంతర్జాతీయ సహకారం కీలకం.