ప్రైవేట్ ఆస్తుల స్వాధీనంపై సుప్రీంకోర్టు కీలక తీర్పు

న్యూఢిల్లీ: ప్రైవేట్ ఆస్తుల స్వాధీనంపై సుప్రీంకోర్టు కీలక తీర్పు

ప్రైవేట్ ఆస్తుల స్వాధీనంపై సుప్రీంకోర్టు చరిత్రాత్మక తీర్పును వెల్లడించింది. ప్రైవేట్ యాజమాన్యంలోని ఆస్తులను ప్రభుత్వాలు సామూహిక ప్రయోజనాల కోసం స్వాధీనం చేసుకోవడంలో పరిమితులున్నాయని 8:1 మెజారిటీతో తీర్పు వెలువరించింది. ప్రధాన న్యాయమూర్తి జస్టిస్ డీవై చంద్రచూడ్ నేతృత్వంలోని రాజ్యాంగ ధర్మాసనం ఈ తీర్పును ఇవ్వడం గమనార్హం.

ప్రత్యేక కేసుల్లో మాత్రమే స్వాధీనం

సుప్రీంకోర్టు తీర్పులో, సాధారణంగా ప్రైవేట్ ఆస్తులను సమాజ వనరుగా పరిగణించడం సమంజసం కాదని, కానీ కొన్ని కేసుల్లో మినహాయింపు ఉంటుందని స్పష్టం చేసింది. ముఖ్యంగా కోల్‌కతాలో పార్కు నిర్మాణం కోసం స్థానిక మున్సిపల్ కార్పొరేషన్ ప్రైవేట్ ఆస్తిని స్వాధీనం చేసుకున్న ఘటనలో, ‘‘నష్టపరిహారం చెల్లించినా సరైన పద్ధతులు పాటించలేదు’’ అని ధర్మాసనం వ్యాఖ్యానించింది.

సమగ్ర రక్షణ ప్రాముఖ్యత

న్యాయమూర్తులు ఆస్తి హక్కును రాజ్యాంగ పరిరక్షణగా పేర్కొన్నారు. వ్యక్తుల ఆస్తులను నిర్బంధంగా స్వాధీనం చేసుకోవడం, చట్టపరంగా సరైన పద్ధతులు పాటించకపోవడం రాజ్యాంగ విరుద్ధమని ధర్మాసనం తేల్చిచెప్పింది. ప్రభుత్వాలు ముందు సమాచారం అందించడం, తగిన సమయం ఇవ్వడం, ప్రజాప్రయోజనాన్ని వివరించడం వంటి నిబంధనలు పాటించాలని తీర్పులో సూచించారు.

ఆధునిక భారతానికి అనుగుణంగా వ్యాఖ్యానం

ధర్మాసనం తన తీర్పులో, దేశ పరిణామాన్ని దృష్టిలో ఉంచుకుని, గతంతో పోల్చకూడదని, ప్రస్తుత పరిస్థితులకు అనుగుణంగా న్యాయ పరిష్కారం అవసరమని అభిప్రాయపడింది. ‘‘1950ల నాటి జాతీయీకరణ వైఖరిని కాకుండా, ప్రస్తుత పెట్టుబడుల ఉపసంహరణ, ప్రైవేట్ పెట్టుబడుల కాలాన్ని దృష్టిలో ఉంచుకోవాలి. ఈ మార్పుల నేపథ్యంతో సమకాలీన వ్యాఖ్యానం చేయాలి’’ అని పేర్కొంది.